ANDREW MURRAY BEVORDER ONDERWYS AAN MEISIES Die kerkstryd oor die liberalisme het ’n intellektuele lewe onder Afrikaners bevorder. Die optrede van die Sinode en die uitsprake van die hof het groot beroering veroorsaak, soos mens in ’n godsdienstige volk kan verwag. Voorstanders van die
GEESTELIKE HERLEWING EN PINKSTERBIDURE Die liberalisme het geen blywende invloed op die NG Kerk gehad nie, en party liberale predikante het later meer behoudend geraak. Groot steun het die liberale rigting wel gehad, veral onder lidmate met geleerdheid. Die invloed van die liberalisme het
STRYD OOR LEWENSKWESSIES IN DIE NG KERK Hollands het dwarsdeur die 19de eeu ’n belangrike intellektuele taal vir Afrikaners gebly. Sowat 200 het hoofsaaklik in die teologie, regsgeleerdheid en geneeskunde aan Nederlandse universiteite gestudeer. Die teologiese studente het in aanraking met nuwe teologiese sienings
DRIE KERKE IN TRANSVAAL; NG SENDINGKERK GESTIG In party twiste in Transvaal het kerksake ’n rol gespeel. Omdat die Kaapse NG Kerk so onsimpatiek teenoor die Groot Trek was, wou baie Transvalers nie onder die Kaapse kerk staan nie. In Augustus 1853 het ’n
AFRIKANERS VEG TEEN AFRIKANERS Die propaganda dat Afrikaners gedurig verdeeld was onder mekaar, was ongelukkig ten dele waar. Daar was aan die begin geen sterk regering in Transvaal nie. Die boere het die kaal, koue vlaktes en bulte van die Hoëveld vir eers links
DIE “DUTCH MARK” OM DIE NEK Van die 1860 jare af het die verengelsing in die Kolonie toegeneem, veral deur middel van die skole. Selfs op die speelterrein moes die kinders Engels met mekaar praat om straf vry te spring. In party skole is
AFRIKAANS VIR GODSDIENS EN ONDERWYS Baie van die mense wat tot in dié tyd Afrikaans as skryftaal gebruik het, was nie-Afrikaners, en sommige van hulle is buite Suid-Afrika gebore. Ook sjeik Abu Bakr Effendi (1835–1880) was so iemand. Abu Bakr, ’n Koerd wat in
’N BAANBREKER VAN DIE PAARL Die eerste inrigting waar jong mense onbedoeld vir ’n taalbeweging gereed gemaak is, was die Paarlse Gimnasium. Die oprigter in 1858 van dié suiwer Hollandse skool was ds. GWA van der Lingen (1804–1869). Hy was die predikant wat ’n
NUWE KLAAS WAARZEGGERS EN JAN TWYFELAARS Klaas Waarzegger se samesprake en briewe het groot geesdrif vir Afrikaans gebring. Talryke Afrikaanse briewe en samesprake het in die koerante, veral Het Volksblad maar ook De Zuid-Afrikaan en ander blaaie verskyn. Die taalkundige J du P Scholtz
AFRIKAANS WORD KOERANTTAAL Louis Henri Meurant (1812–1893) het in 1830 ’n drukpers gekoop waarmee hy op 30 Desember 1831 The Graham’s Town Journal begin uitgee het. Meurant en die latere redakteur Robert Godlonton was die eerste wat die opspraakwekkende nuus oor Piet Retief en
