’N BYNA BLINDE SKRYWER WEK LEESLUS Een van die skrywers wat aan die begin van die twintigste eeu baie gelees is, is GR von Wielligh (1859–1932). Sy boeke is telkens herdruk, en hy het baie mense lus gemaak om te lees. Meer
’N BAANBREKER MET AFRIKAANSE BOEKE Totius se gedigte is gedruk by ’n drukkery wat so ’n baanbreker was as DF du Toit & Co voor 1900. Hendrik de Graaf, ’n gebore Nederlander, wat vrywilliger in die oorlog was, is by Elandslaagte gevang
DIE EERSTE AFRIKAANSE DIGBUNDELS NÁ DIE OORLOG Vir ’n digter uit die ou Transvaal was “Winternag” ’n inspirasie. Dit was Jan FE Celliers. Sy pligsbesef het hom in 1900 gedwing om vermom as vrou uit die Brits besette Pretoria te ontvlug nadat
“WINTERNAG” Een kort gedig het die vroeë welslae van die taalbeweging verseker: “Winternag” van Eugène Marais. Hy was in die dae van die Transvaalse republiek baie krities teenoor pres. Kruger en sy beleid. Carel van der Merwe onthul in Donker stroom dat
AFRIKAANS KRY OORWELDIGENDE STEUN Nadat Preller sy reeks gepubliseer het in De Volksstem (De Volksstem het op 1 Januarie 1905 een -s verloor maar eers op 1 Januarie 1927 Die Volkstem geword), het hy dit as geheel in pamfletvorm uitgegee. Ander koerante
“IS DIT ONS ERNS?” “LAAT DIT TOG ONS ERNS WEES!” Die man wat in Transvaal met die Afrikaanse beweging begin het, was ’n gebore Transvaler, Gustav Preller. Hy het die voordeel gehad van Hollands-Afrikaanse onderwys in Transvaal, terwyl De Waal se taal
DE GOEDE HOOP – OOK VIR AFRIKAANS Nie net het Nederlands na die logiese wapen teen verengelsing gelyk nie, die enigste Afrikaanse koerant was polities verdag. Weens SJ du Toit se aanvalle op die republieke en sy verdediging van die Engelse, was
TAALGETROUHEID WORD DEEL VAN AFRIKANERIDENTITEIT Afrikaanse politici, predikante, joernaliste en onderwysleiers het, soos Paul Zietsman dit stel, die gedagte ingegrif dat dit die Afrikaner se nasionale, morele en selfs godsdienstige plig is om sy taal te behou. Taal het deel geword van
’N ARISTOKRATIESE DUBBELTROUE IN BLOEMFONTEIN Terwyl pres. Steyn en sy werkkomitee met die beplanning van die Vrouemonument besig was, moes hulle soms aandag gee aan ’n groot sosiale geleentheid – die dubbele troue van twee egpare uit die Bloemfonteinse aristokrasie op 12
NASIONALE VROUEMONUMENT: GELD JARE LANK INGESAMEL Op talle herbegrafnisse van oorlogslagoffers en onthullings van oorlogsmonumente het die leiers dit beklemtoon dat die kampslagoffers en burgers ook ter wille van hul geliefde taal gesterf het. Hul getrouheid tot die dood roep Afrikaners op
