DIE HILL-ORREL, GRAHAMSTAD

Aan die onderkant van Markstraat is die klein Wesleyaanse kerkie geleë en hierin staan ’n bekoorlike orreltjie van buitengewoon antikwariese waarde. Dit is ongetwyfeld die eerste pyporrel wat in die Oostelike Provinsie ingevoer is en is tussen die jare 1832 en 1837 deur William Hill van Londen gebou. Dit is waarskynlik die oudste Hill-orrel wat onveranderd behoue gebly het.

Sover vasgestel kan word, is dit oorspronklik deur majoor Henry Somerset, seun van lord Charles Somerset, vir die gebruik van sy vrou gekoop. Toe hulle in 1852 na Indië vertrek het, is hul goedere per publieke veiling te Grahamstad verkoop. Dié orrel is egter nie opgeveil nie omdat Somerset dit aan die Metodiste-kapel by Fort England geskenk het. Hierdie Fort was destyds die hoofkwartier van die sogenaamde Cape Corps, waaroor Henry Somerset vroeër bevel gevoer het.

In 1914 is die orrel van Fort England na die Wesleyaanse kerkie verskuif waar dit sedertdien in gebruik is.

Die orrel is drie meter hoog, twee meter breed en een meter diep. Dit het ’n enkel-manuaal van 58 klawers, 12 pedale, ag registers, en een swelpedaal-hefboom. Die blaasbalk word met die hand gewerk en die hefboom is aan die voorkant. Die operateur moet daarom langs die orrelis sit, waar die hele gemeente hom kan sien.

(Geproklameer 1960)

Foto: Hepburn en Jeanes • Die Hill-orrel

Bron: Oberholster, J.J. 1972. Die Historiese Monumente van Suid-Afrika. Kaapstad: Die Kultuurstigting Rembrandt van Rijn, p. 143.