1 NOVEMBER GEBEURE 1659 – Eerste roos gepluk Jan van Riebeeck teken in sy dagboek aan dat die eerste roos aan die Kaap gepluk is. 1859 – Stigting van die Teologiese Seminarium op Stellenbosch Toe aan die bekende dr. AJ van der Merwe by die Drie Eeuefees gevra is wat hy as die belangrikste gebeurtenis van die vaderlandse geskiedenis beskou,

2 NOVEMBER GEBEURE 1824 – Eerste sinode in Kaapstad gevorm In 1806 is die politieke bande tussen Nederland en die Kaap beëindig. Hierdie gebeurtenis het ’n diepgaande invloed op die Kaapse Nederduits Gereformeerde Kerk uitgeoefen, want benewens die opleiding en verkryging van predikante uit Nederland, het die Kaapse Kerk onder die toesig van die klassis van Amsterdam gestaan. Die angliseringsbeleid

3 NOVEMBER GEBEURE 1837 – Retief besoek Dingaan vir die eerste keer 1906 – Afrikaanse Taalvereniging (ATV) gestig Jan Hendrik Hofmeyr de Waal het in 1903 redakteur van De Goede Hoop geword en sy lesers aangespoor om in Afrikaans te skryf. Ondanks teenstand uit verskeie oorde, het hy met die hulp van manne soos drr. AI Perold, DF du Toit

4 NOVEMBER GEBEURE 1778 – Plettenbergbaai vernoem Plettenbergbaai word na Joachim van Plettenberg, die 19de Goewerneur aan die Kaap, vernoem. 1795 – Colonie van Swellendam aanvaar Britse heerskappy Die Colonie van Swellendam aanvaar Britse heerskappy onmiddellik na Britse besetting van die Kaap, drie maande na die VOC-magistraat AA Faure uitgeskop is en onafhanklikheid verklaar is. 1863 – Die spoorlyn tussen

5 NOVEMBER GEBEURE 1837 – Piet Retief lê sy eerste besoek aan Dingaan af by uMgungundlovu 1863 – Jan Brand word president Johannes Henricus (Jan) Brand word tot president van die Republiek van die Oranje-Vrystaat verkies. 1908 – Cullinan-diamant verdeel Die Cullinan-diamant word gesny en lewer twee groot stene op, naamlik die Ster van Suid-Afrika en Cullinan II en 96

6 NOVEMBER GEBEURE 1869 – Diamante te Kimberley ontdek Die Groot Gat, effektief die grootste uitgrawing deur mensehand ter wêreld, ontstaan. Ongeveer 23 miljoen ton materiaal is verwyder en die opbrengs 2,722 kg diamante. 1900 – Anglo-Boereoorlog: Slag van Bothaville (ook bekend as Doornkraal) Genl. De Wet het teen hierdie tyd van die oorlog met sy besondere en suksesvolle wyse

7 NOVEMBER GEBEURE 1899 – Anglo-Boereoorlog: Skermutseling by Platrand, Ladysmith 1900 – Anglo-Boereoorlog: Slag by Witkloof (Leliefontein), Belfast 1901 – “National Scouts Corps” gestig Aanvanklik het die Britse militêre owerheid Boere wat in die Anglo-Boereoorlog oorgegee het, as spioene en verkenners gebruik maar dan op ’n nie-amptelike basis. Die geringe uitwerking van die Britse proklamasie van 7 Augustus 1901, waarvolgens

8 NOVEMBER GEBEURE 1679 – Kommandandeur Simon van der Stel kamp aan die oewer van die Eersterivier en noem die plek Stellenbosch Simon van der Stel en ’n paar Kaapse amptenare het op 8 November 1679 op ’n eiland in die latere Eersterivier oornag tydens ’n inspeksietog na die omgewing van vandag se Somerset-Wes. Geen kommandeur of goewerneur was in

9 NOVEMBER GEBEURE 1907 – Die Cullinan-diamant word op sy verjaarsdag aan koning Edward VII aangebied 1914 – Afrikanerrebellie Christiaan de Wet en sy volgelinge beset Winburg. Die rebelle plunder en beroof winkels en private wonings. ’n Groep ontevredenes van Bethlehem in die Vrystaat besluit onder leiding van kommandant Bruwer om by De Wet aan te sluit. Jan Kemp en

10 NOVEMBER GEBEURE 1899 – Anglo-Boereoorlog: Skermutseling by Heuningneskloof/Belmont 1900 – Anglo-Boereoorlog: Skermutseling by Wonderfontein, Klein-Marico, Tvl. 1914 – Afrikanerrebellie Christiaan Beyers daag onder ’n vrygeleide by Onze Rust op vir samesprekings met president Steyn. Na hul gesprek telegrafeer Steyn aan Jan Smuts ’n versoek dat vrygeleide aan Beyers verleen moes word om met Christiaan de Wet samesprekings te gaan

11 NOVEMBER GEBEURE 1792 – NG gemeente Graaff-Reinet gestig Die NG gemeente Graaff-Reinet gestig as sesde gemeente in die Nederduitse Gereformeerde Kerk. 1838 – Andries Pretorius verleen hulp Andries Pretorius arriveer by die Voortrekkerlaer op die oewer van die Klein-Tugela in antwoord op ’n pleit vir hulp teen die Zoeloes. 1880 – Piet Bezuidenhout se wa word opgeveil “The first

12 NOVEMBER GEBEURE 1837 – Retief se dogter verf sy geboortedatum op die rots by Kerkenberg 1839 – Slag by Kapain In ’n strafekspedisie teen Silkaats en die se Matebelestam op 17 Januarie 1837, onder leiding van Hendrik Potgieter en Gerrit Maritz, is die Matebeles ’n vernietigende nederlaag toegedien by Mosega. Potgieter wou dit opvolg met ’n tweede ekspedisie teen

13 NOVEMBER GEBEURE 1659 – Eerste ryp kersie in Kaapstad gepluk Op 13 November 1659 maak Van Riebeeck ’n inskrywing in sy dagboek waarin hy sê dat die eerste ryp kersie in die Kompanjiestuin van die Nederlandse Oos-Indiese Kompanjie in Kaapstad gepluk is. 1899 – Anglo-Boereoorlog: Joubert en Botha oor Tugelarivier Generaals Piet Joubert en Louis Botha steek die Tugelarivier

14 NOVEMBER GEBEURE 1837 – Groot Trek Potgieter en Uys eindig 9-daagse veldtog teen Silkaats. 1837 – Groot Trek: Oor die Drakensberg Die eerste waens gaan oor die Drakensberg na Natal. 1873 – Dobbelary deur Transvaalse Volksraad verbied Op hierdie dag in 1873 het President Thomas Burgers van die Transvaalse Volksraad, ’n proklamasie uitgevaardig met die goedkeuring van die Zuid-Afrikaanse

15 NOVEMBER GEBEURE 1855 – MW Pretorius word “provisionele” staatspresident van die ZAR Transvaalse leiers het geglo dat ’n nuwe grondwet die verdeeldheid wat gedurende die vroeë vyftigerjare van die vorige eeu in die Oorvaalse gebied geheers het, sou beëindig, en daarom is ’n grondwetkommissie, onder voorsitterskap van Jacobus Stuart (1803–1878), benoem. Hierdie kommissie, wat in Oktober 1855 op Potchefstroom

16 NOVEMBER GEBEURE 1855 – Aanleg van Pretoria Pretoria, genoem na kommandant-generaal Andries Pretorius, het sy aanleg as hoofstad van die ZAR te danke aan die feit dat Potchefstroom en Lydenburg nie sentraal genoeg geleë was vir die vergaderings van die Volksraad nie. Die kommandant-generaal MW Pretorius en Piet Potgieter het die Volksraad, wat in September 1853 in Lydenburg sitting

17 NOVEMBER GEBEURE 1815 – Slagtersnek-rebellie 1892 – Eerste gaslamp in Johannesburg Die eerste gaslamp in Johannesburg word buite die landdroskantoor op die Markplein geïnstalleer. 1939 – Die FAK se Ekonomiese Instituut gestig Die FAK is op sy eerste Ekonomie Volkskongres, wat van 3 tot 5 Oktober 1939 in Bloemfontein gehou is, versoek om ’n Ekonomie Instituut in die lewe

18 NOVEMBER GEBEURE 1497 – Vasco da Gama seil om die Kaap Manoël I, Koning van Portugal, het Vasco da Gama aangesel as die opperbevelhebber van die ekspedisie wat Dias se werk moes voltooi, naamlik die ontdekking van die seeroete na Indië. Na ’n seereis van ’n raps meer as vier maande, seil Vasco da Gama op 22 November 1497

19 NOVEMBER GEBEURE 1900 – Anglo-Boereoorlog: Skermutseling by Balmoral- en Wilgerivierstasies, Tvl. 1914 – Afrikanerrebellie Christiaan de Wet bevind hom by die samevloeiing van die Vet- en Sandrivier. Hy besef dat sy gehawende kommando nie veel langer die agtervolging deur regeringstroepe sou kon terughou nie. Aangesien verdere weerstand net meer bloedvergieting tot gevolg sal hê, aanvaar hy die onvermydelike. Hy

20 NOVEMBER GEBEURE 1900 – Anglo-Boereoorlog: Skermutseling by Gatberg, Ugie 1913 – Die nuwe pier aan die onderpunt van Adderleystraat in Kaapstad word geopen 1930 – Die FAK se Handhaaf-en-Boureeks word aangekondig Die FAK het van sy stigting af voortdurend by die Afrikaner aangedring op die suiwer gebruik van Afrikaans. Die FAK het egter ook besef dat daar van baie

21 NOVEMBER GEBEURE 1900 – Slag by Dewetsdorp wat sou duur tot 23 November 1914 – Afrikanerrebellie Christiaan de Wet, wat besluit het om te perd na Duitswes-Afrika te probeer vlug, steek met 25 volgelinge die Vaalrivier naby Boshoff oor. Jan Kemp se kommando bereik Swartkop aan die Oranjerivier. Hulle slaag daarin om die regeringsmagte wat hulle van die water

22 NOVEMBER GEBEURE 1838 – Andries Pretorius kom by die Trekkers se hooflaer aan 1853 – Algemene Kerkvergadering van die Ned. Hervormde Kerk in samesitting met die Volksraad Op hierdie 22ste dag van November 1853 het die Algemene Kerkvergadering van die Ned. Hervormde Kerk saam met die Volksraad van die ou ZAR op Potchefstroom vergader. Dit was ’n besondere gebeurtenis

23 NOVEMBER GEBEURE 1899 – Anglo-Boereoorlog: Die Slag van Belmont Die slag by Belmont was die eerste geveg aan die Kaapstad-Kimberley-spoorweg. Genl. Jacobus Prinsloo, met 2000 burgers, het lord Methuen se opmars met 10 500 troepe na Kimberley sonder welslae hier probeer stuit. 1899 – Anglo-Boereoorlog: Die Slag van Willow Grange Die aanleiding tot die slag by Willowgrange in Natal

24 NOVEMBER GEBEURE 1831 – Statuut van Westminster bevestig Die Balfour-verklaring van 1926, wat die onafhanklike status van SA en die ander Britse Dominiums geformuleer het, het geen regsgeldigheid gehad nie. Om wetlike status daaraan te verleen, moes dit eers in ’n Britse wet beliggaam word. Terselfdertyd moes die Colonial Laws Validity Act herroep word, want hierdie ou koloniale wet

25 NOVEMBER GEBEURE 1497 – Vasco da Gama se ruiltransaksie Op hierdie dag in 1497 het Vasco da Gama naby Mosselbaai anker gewerp. Hy was op pad Ooste toe via die nuwe roete om die Kaap, wat jare lank reeds deur die Portugese begeer en gesoek is. Eers die volgende dag kon hy aan land gaan en presies die gebied

26 NOVEMBER GEBEURE 1862 – Kaapse Hooggeregshof beslis dat Kaapse NG Kerk slegs uit gemeentes binne Kaapland geleë, saamgestel mag wees Op hierdie dag is deur die Kaapse hooggeregshof beslis dat die Kaapse NG Kerk slegs uit gemeentes binne Kaapland geleë, saamgestel moet wees en dat al die ander gemeentes wat tot dusver in die Sinode sitting gehad het, voortaan

27 NOVEMBER GEBEURE 1838 – Die strafkommando trek teen Dingaan uit 1900 – Anglo-Boereoorlog: Skermutseling by Helvetia, Dewetsdorp/Smithfield en Sanddrif, Aliwal-Noord-gebied 1914 – Afrikanerrebellie Louis Botha se regeringsmagte val Jan Kemp se agterhoede by Grondneus, minder as nege uur te perd van die grens af, aan, maar die rebelle ontvlug. Later die dag val die regeringsmagte Kemp se hoofmag by

28 NOVEMBER GEBEURE 1885 – Die spoorlyn tussen Kimberley en Kaapstad geopen 1899 – Anglo-Boereoorlog: Die Slag van Modderrivier (Twee Riviere) Lord Methuen voer aan Britse kant die bevel. Genl. Koos de la Rey word in die skouer gewond en sy seun sterf nadat hy deur ’n bomskerf getref is. 1900 – Anglo-Boereoorlog: Skermutseling by Boshof, OVS; Klein-Olifantsrivier, Middelburg, Tvl.

29 NOVEMBER GEBEURE 1789 – Anton Anreith se preekstoel in die Groote Kerk, Kaapstad, in gebruik geneem Die kerkraad van die Groote Kerk in Kaapstad het in 1788 opdrag aan die bekende beeldhouer Anton Anreith gegee om ’n nuwe kansel vir die kerkgebou te maak. Volgens oorlewering, is die eerste ontwerp met drie skrapsgeklede vrouefigure, wat “Geloof, Hoop en Liefde”

30 NOVEMBER GEBEURE 1899 – Anglo-Boereoorlog: Swaar bombardement van Boere op die beleërde Ladysmith 1914 – Afrikanerrebellie Christiaan de Wet en sy volgelinge word op die plaas Waterbury, sowat 20 kilometer van Morokweng af, omsingel en tot oorgawe gedwing. De Wet gee hom oor aan luitenant-kolonel Jorrie Jordaan, ’n bittereinder van die Anglo-Boereoorlog. Sy woorde met die oorgawe is: “Ek