
13 NOVEMBER
GEBEURE
1659 – Eerste ryp kersie in Kaapstad gepluk
Op 13 November 1659 maak Van Riebeeck ’n inskrywing in sy dagboek waarin hy sê dat die eerste ryp kersie in die Kompanjiestuin van die Nederlandse Oos-Indiese Kompanjie in Kaapstad gepluk is.
1899 – Anglo-Boereoorlog: Joubert en Botha oor Tugelarivier
Generaals Piet Joubert en Louis Botha steek die Tugelarivier oor en gaan al langs die spoorlyn na Pietermaritzburg.
1964 – De Villiers Lamprecht word die eerste Suid-Afrikaner wat ’n droommyl hardloop
GEBOORTES
1866 – Barend Cilliers, Boerekryger († 16 Mei 1947)
Barend Cilliers, wat op 13 November 1866 op Senekal gebore is, het in die Anglo-Boereoorlog as dapper vegter die stryd teen die Britse magte in die Vrystaat gevoer. Hy neem deel aan die bekende veldslae by Nicholsonsnek, Colenso, Spioenkop, Sannaspos, Mostertshoek, Dewetsdorp en Sprinkaansnek. Hy is vyf keer gewond, en met die Vrede van Vereeniging is hy spesiaal uitgesonder vir verhoor op aanklag van moord op lt. C Boyle, maar word vrygespreek. Hy skaar hom in 1914 by die Rebellie en word met die dood van genl. CF Beyers gevange geneem, veroordeel en dien tronkstraf in die Johannesburgse Fort uit. In 1920 word hy LPR vir Vredefort en in 1935 Senator tot sy dood.
STERFTES
1913 – Abraham Fischer, politikus (* 9 April 1850)
Abraham Fischer is in Kaapstad gebore waar hy ook sy skool- en naskoolse opleiding ontvang het. Hy het hom veral as regstudent onderskei en het die regsberoep betree as prokureur in Kimberley en van 1875 af as prokureur en advokaat in Bloemfontein. Hier het hy in aanraking gekom en vriendskapsbande gesmee met advokate MT Steyn (later president) en JBM Hertzog (later Boeregeneraal en premier). Sy politieke loopbaan het op 9 Januarie 1879 begin as Volksraadlid vir Philippolis en later vir Smithfield. Fischer het die hoofbemiddelaarsrol in die spanningsjare voor 1899 tussen sir Alfred Milner, pres. SJP Kruger en pres. MT Steyn gespeel en hom onafgebroke vir vrede beywer. Toe oorlog onvermydelik was, het hy die Boere-ultimatum in sy finale vorm gegiet. Hy was die hoofonderhandelaar om hulp aan die Boere in Europa en Amerika, maar ofskoon hy die vriendelike moondhede geïmponeer het, kon hy geen hulp kry nie. Na die vrede in 1902 het Fischer in 1907 Eerste Minister van die Vrystaat geword. In 1908/09 het hy ’n belangrike rol in die totstandkoming van die Unie gespeel, en ’n pos in die eerste Botha-kabinet beklee. Hy is op 13 November 1913 in Kaapstad oorlede.
2014 – Charles Arnold Fryer, digter en uitgewer (* 5 Maart 1946)
Charles Fryer was ’n Afrikaanse uitgewer, Suid-Afrikaanse digter en dramaturg. Hy was werksaam by Tafelberg-Uitgewers totdat hy in 2002 deur ’n beroerte-aanval gedwing was om te bedank. Hy het in 1978 sy eie digbundel, Rooiwielwa die lig laat sien.
Bronne:
Federasie van Afrikaanse Kultuurvereniginge. 1980. Afrikaanse Kultuuralmanak. Johannesburg: FAK.
Vriende van Afrikaans. Dae uit ons geskiedenis. ’n Afrikaanse kultuur-historiese dagboek. Kaapstad: Griffel.