30 JULIE
GEBEURE
1854 – Die Kaapse parlement kom die eerste keer byeen
1900 – Anglo-Boereoorlog: Genl. Marthinus Prinsloo gee oor
Generaal Marthinus Prinsloo gee in die Brandwaterkom, naby Clarens, oor. Sommige generaals weier om oor te gee en ontsnap met ongeveer 1 500 mans deur Golden Gate.
1921 – Die Suid-Afrikaanse Reserwebank geopen
1991 – Die Groepsgebiedewet afgeskaf
GEBOORTES
1852 – Prof. Nicolaas Mansvelt, onderwyser en samesteller van die Hollands-Afrikaanse Liedere Bundel († 6 Februarie 1933)
Dr. Nicolaas Mansvelt was die eerste Superintendent-generaal van Onderwys in Transvaal. Hy is in 1852 in Wassenaar, Nederland gebore. Hy bekwaam hom as ’n onderwyser en in 1874 ontmoet hy die beroemde predikant van Suid-Afrika, Jan Lion Cachet wat weer ’n besoek gebring het aan sy geboorteland. Dit loop uit op Mansvelt se aanstelling op die personeel van die Gimnasiumseunskool op Stellenbosch. Hy begin belang stel in en skryf oor Afrikaans en word in 1890 aangestel as sekretaris van die nuwe SA Taalbond. Hy word die jaar daarna na Pretoria gestuur as Superintendent-generaal van Onderwys. Hy herorganiseer die hele stelsel en begin met die plaaslike opleiding van onderwysers. Met die besetting van Transvaal tydens die Anglo-Boereoorlog het hy bedank en na Nederland teruggekeer waar hy in 1933 in Haarlem oorlede is.
1936 – Jan Spies, skrywer, storieverteller, joernalis en akademikus (* 4 Januarie 1996)
Johannes Petrus (Jan) Spies (1936-1996) was ’n gewilde Afrikaanse storieverteller en skrywer. Hy is in die distrik Rehoboth in Suidwes-Afrika gebore, waar hy later redakteur van die Afrikaanse koerant Die Republikein word. Saam met PG du Plessis was Spies die aanbieder van die gewilde televisieprogram Spies en Plessie – met permissie, waar ook ánder persoonlikhede, soos Tolla van der Merwe en Nico Nel, bekendheid verwerf het. Spies was die outeur van ’n aantal boeke, en lektor by die Randse Afrikaanse Universiteit.
STERFTES
1945 – Antonie (Anton) van Wouw, beeldhouer (* 27 Desember 1862)
Anton van Wouw was ’n Nederlands-gebore beeldhouer en word beskou as die vader van die beeldhoukuns in Suid-Afrika. Van Wouw was die pleegpa van die bekende skilder Jacobus Hendrik Pierneef.
Bronne:
Federasie van Afrikaanse Kultuurvereniginge. 1980. Afrikaanse Kultuuralmanak. Johannesburg: FAK.
Vriende van Afrikaans. Dae uit ons geskiedenis. ’n Afrikaanse kultuur-historiese dagboek. Kaapstad: Griffel.
