FERDI HARTZENBERG (1936-2021)

Dr. Ferdi Hartzenberg was die tweede en laaste leier van die Konserwatiewe Party (KP) en het dr. Andries Treurnicht na sy dood opgevolg.

Ferdinand Hartzenberg is op 8 Januarie 1936 in Lichtenburg in Noordwes gebore, en het aan die Hoër Volkskool in Potchefstroom gematrikuleer. Hy het aan die Universiteit van Pretoria gestudeer, waar hy sy doktorsgraad in landbou behaal het. Hy was aktief betrokke by die studenteraad en het vir die Nasionale Party (NP) tydens verkiesingsveldtogte gewerk.

Hy het in 1970 parlementslid vir die kiesafdeling Lichtenburg geword en in 1976 is hy as adjunkminister van ontwikkeling aangestel. In 1979 is hy bevorder en het hy minister van onderwys en opleiding geword. Hy was egter een van sestien parlementslede van die NP wat in 1982 van dié party weggebreek het. Hy was ontevrede met die beleid van die destydse eerste minister, mnr. PW Botha ingevolge waarvan daar magsdeling tussen blankes, Kleurlinge en Indiërs sou wees. Hulle het die KP gestig, met dr. Andries Treurnicht as leier en Hartzenberg as adjunkleier. Na Treurnicht se dood in 1993 het Hartzenberg die KP-leier geword, en daarby die leier van die amptelike opposisie in die parlement.

Hy het hierdie posisie tot en met Suid-Afrika se eerste demokratiese verkiesing in 1994 beklee. Die KP het geweier om aan die verkiesing deel te neem aangesien hy die opheffing van die verbod op die African National Congress (ANC) teengestaan het. Hy het die Waarheids-en-versoeningskommissie, wat in die lewe geroep is om misdade gedurende apartheid te ondersoek, verwerp en gesê dit is ’n poging om die Afrikaner te vernietig. Hy het die NP-regering se onderhandelings met die ANC ook verwerp, en gesê die KP sou nie met die ANC onderhandel nie omdat hy die ANC as ’n terreurorganisasie beskou het. Hy was ook gekant teen ’n saamtrek wat in 1989, kort voordat die verbod op die ANC opgehef is, gehou sou word om ANC-veterane Walter Sisulu en Ahmed Kathrada te vereer. Hy het die regering gekritiseer omdat hy geglo het hierdie saamtrekke kon nie plaasvind terwyl die ANC nog ’n verbode organisasie was nie.

Die KP se weiering om aan die verkiesing van 1994 deel te neem, het beteken dat die party sy parlementêre verteenwoordiging verloor het; gevolglik het die KP se steun afgeneem. Konserwatiewe kiesers het eerder na die destyds nuutgestigte Vryheidsfront, onder leiding van genl. Constand Viljoen oorgegaan. Die KP het in 2003 met die Afrikaner Eenheidsbeweging en die Vryheidsfront saamgesmelt en die Vryheidsfront Plus is gestig. Hartzenberg het sy uittrede uit die politiek aangekondig.

Hartzenberg is op 12 Maart 2021 in die ouderdom van 85 jaar in Lichtenburg na ’n lang siekbed oorlede, en daar word gesê dat hy jare lank ’n stryd teen kanker gevoer het.

deur Daantjie Badenhorst