17 AUGUSTUS
GEBEURE
1665 – Ds. Johannes (Joan) van Arckel kom in die Kaap aan
Die Kaap se eerste amptelike predikant, Joan van Arckel, kom aan boord die skip Nieu Middelburg in Tafelbaai aan. Hy bedien die eerste nagmaal en op 23 Augustus 1665 doop hy agt kinders in Fort de Goede Hoop. Op 2 Januarie 1666 lê hy twee van die vier hoekstene van die Kasteel.
1779 – Oranjerivier vernoem
Die Oranjerivier is na prins Willem V van Oranje vernoem deur die ontdekkingsreisiger, kol. Robert Gordon.
1848 – Andries Pretorius voëlvry verklaar
Die proklamering van die Oranjerivier-soewereiniteit in 1848 was vir die Trekkers en veral vir die Winburgers onaanvaarbaar. Hulle het ’n beroep om hulp by Andries Pretorius gedoen. Hy moes sy siek vrou alleen laat en Pretorius het hom na Winburg gehaas. Baie ontevredenes het hulle by hom aangesluit. TJ Biddulph, die Britse resident-kommissaris op Winburg, het sy pos verlaat en na Bloemfontein gevlug terwyl die Boere-landdros WH Jacobsz sake daar oorgeneem het. Pretorius en die Boere-kommando het na Bloemfontein opgetrek waar die Britse magte onder majoor Warden oorgegee het. Britse onderdane was die geleentheid gebied om na die Kaapkolonie uit te wyk. ’n Manifes waarin die griewe van die Trekkers in die Transoranje uiteengesit is, is gepubliseer. Onmiddellik nadat Harry Smith Warden se verslag ontvang het, het hy ’n proklamasie (22 Julie) uitgevaardig waarin hy ’n prys van £1 000 (R2 000) op Pretorius se kop geplaas het. ’n Week later het hy met ’n leërmag van ongeveer 1 200 man na Bloemfontein opgeruk. By Boomplaats het die Boerekommando vir Harry Smith ingewag. Pretorius se kommando is verslaan en teruggedryf. Harry Smith het die prys op Pretorius se kop verdubbel en Pretorius het oor die Vaalrivier na Grootplaas teruggekeer. Hierdie optrede van Pretorius het tot hernieude onenigheid tussen hom en Hendrik Potgieter gelei.
1874 – WC Janse van Rensburg herbegrawe
Willem C Janse van Rensburg, in lewe die tweede president van die Zuid-Afrikaansche Republiek, word in die Heldeakker in Pretoria herbegrawe.
1900 – Anglo-Boereoorlog: De Wet by Kommandonek
Hoofkommandant De Wet en pres. Steyn kom by Kommandonek aan, sowat vier uur van Pretoria af.
1900 – Anglo-Boereoorlog: Skermutseling by Kameeldrif, ZAR.
1901 – Anglo-Boereoorlog: Louis Botha ondersoek genl. Tobias Smuts
Die ZAR Uitvoerende Raad beveel kommandant-generaal Louis Botha, om assistent-kommandant-generaal Tobias Smuts te ondersoek, en indien nodig, te straf vir die brand van Bremersdorp omdat sy optrede nie volgens die ‘gewoontes van beskaafde oorlogvoering’ was nie.
1909 – Hewige sneeustorm in Joubertpark, Johannesburg wat plek-plek 40 cm sneeu agterlaat
1993 – Walvisbaai aan Namibië oorhandig
Veelparty-onderhandelaars besluit eenparig om Walvisbaai, destyds ’n enklawe van Suid-Afrika, aan Namibië te oorhandig.
GEBOORTES
STERFTES
2022 – Marzanne Leroux-Van der Boon, skrywer (* 26 Desember 1940)
Bronne:
Federasie van Afrikaanse Kultuurvereniginge. 1980. Afrikaanse Kultuuralmanak. Johannesburg: FAK.
Vriende van Afrikaans. Dae uit ons geskiedenis. ’n Afrikaanse kultuur-historiese dagboek. Kaapstad: Griffel.
