TOBIAS SMUTS (1861-1916)

Generaal Tobias Smuts is op 25 November 1861 in die Lydenburg-distrik in Transvaal gebore. Hy het minstens ’n deel van sy opvoeding in Stellenbosch in die Kaapkolonie ontvang. Nadat hy ’n tyd lank in die staatsdiens van die Suid-Afrikaanse Republiek werksaam was, onder meer as landdrosklerk in Ermelo, het hy in daardie omgewing begin boer.

Wat sy militêre ervaring betref, het hy in 1890-1891 deelgeneem aan die Suid-Afrikaanse Republiek se veldtog teen Modjadje, in 1894 as veldkornet aan die veldtog teen Mmalebôhô in die Blouberg en in 1895 aan die oorlog teen Makgoba. Teen 1898 was hy tydens die veldtog teen die Venda van hoofman Mphephu reeds kommandant van die distrik Ermelo.

Met die uitbreek van hierdie oorlog het Smuts as assistent-kommandant saam met die Ermelo-burgers na die Natalse front vertrek. Dáár het hy aan verskeie veldslae deelgeneem, waaronder die Slag van Modderspruit, Colenso, Spioenkop en Vaalkrans. Hy is in Januarie tot veggeneraal bevorder. Later toe hy in bevel geplaas is van die Transvaalse burgers wat na die Vrystaat oorgeplaas is, is hy tot assistent-kommandant-generaal bevorder.

Benewens sy hoë militêre posisie is hy tot lid van die Eerste Volksraad verkies. Hy was getroud met Johanna Jacoba Bührmann en hulle het drie kinders gehad.

deur Petronel Fourie